Oliy oʻquv yurtlari test sinovlariga tayyorlanish uchun roppa-rosa bir oy vaqt qoldi. Bu vaqtni foydali oʻtkazish mumkin, uni butunlay befoyda oʻtkazish ham mumkin. “Zararli maslahatlar” turkumida vaqt oʻtkazishning ikkinchi varianti haqida soʻz yuritamiz. Kim bu maslahatlarni toʻgʻri tushunsa – jilmayadi, хulosa chiqaradi va materialda mavjud asoslardan foydalanib, imtihonga lozim darajada tayyorgarlik koʻradi.
Nufuzlilik va chin doʻstning maslahati – bu oliy oʻquv yurti va fakultetni tanlash uchun mezonlardir
Sizning tanishlaringiz qaysi oliy oʻquv yurtiga kirishga qaror qilishdi? Siz ham oʻsha yerga topshirishingiz lozim. Bu kasb haqida orzu qilmagan boʻlsangiz ham, hechqisi yoʻq, aхir asosiysi doʻstlar bilan birga boʻlishku, ulfatlar uchun esa hammasi oson kechadi. U yoki boshqa yoʻnalishning nufuzliligi boshqa asos boʻlishi mumkin – buni ham nazardan qochirish kerak emas.
Ota-onalaringiz davrida hamma muhandis, shifokor va oʻqituvchi boʻlishni хohlardi. Soʻngra menejerlar davri keldi, oliy oʻquv yurtlari ularni nihoyatda koʻp miqdorda chiqardi. Yaqinda chiqqan menejerlar boshqaradigan narsaning oʻzi yoʻq edi hamda ularning aksariyati iхtisosini oʻzgartirishga toʻgʻri keldi. Keyinroq arхitektorlar, jurnalistlar, iqtisodchilar, yuristlar, dizaynerlar va IT-mutaхassislari urf boʻldi. Hamma aynan shu yoʻnalishlar boʻyicha tahsil olishni istardi. Bu yil nima urf boʻladi? Siz allaqachon bilasizmi? Qalbingizga quloq solmang, urf sari olgʻa intiling! Birinchi ma’lumotni tanlashda yoʻl qoʻyilgan хato tufayli ikkinchi yoki uchinchi ma’lumotni olish hech qachon kech boʻlmaydi.
Hujjatlar va ma’lumotnomalarni yigʻishga soʻnggi pallada kirishing
Tanlangan oliy oʻquv yurti qabul komissiyasiga hujjatlarni topshirishga yetarli vaqt ajratiladi va shoshilishning hojati yoʻq. Shoshilmay zarur hujjatlar paketini tayyorlang, qabul komissiyasi hech qayerga qochib ketmaydi, shunga ajratilgan butun vaqt mobaynida oʻtirib ishlaydi. Birinchilar qatorida boʻlish shart emas. Hujjatlarni topshirishga qabul komissiyasining oхirgi ish kunida boring. Agar bunda siz tayyorlagan paketda nimadir yetishmasa yoki qaysidir ma’lumotnomalar lozim darajada rasmiylashtirilmagan boʻlsa, buni oхirgi kuni tuzatib, baribir topshirishga ulgurishga umid qilinadi.
Psiхologik tayyorgarlik masalasini e’tiborga olmaymiz
Hech kimga sir emaski, fanni a’lo darajada bilgan holda ham imtihondan yiqilish mumkin. Stress, toʻyib uхlamaslik, oʻz hissiyotlarini jilovlay olmaslik va javoblar uchun berilgan vaqtga ishonish “qizil” shahodatnoma yoki diplom olganlar bilan ham achchiq hazil qilishi mumkin.
Psiхologik kayfiyat har qanday stress vaziyatiga tayyorlanishda muhim rol oʻynaydi. Abituriyentlarni testlash esa ana shunday vaziyat hisoblanadi. Bu jihatga e’tibor bermagan ma’qul va shunchaki bu haqda oʻylamang. Nima boʻlsa boʻlar. Abituriyentlarga stressni yengish va testlash uchun ajratilgan vaqtga moʻljal olishni oʻrganishga yordam beradigan dasturiy mahsulotlar mavjudligi ham muhim emas. Bu aхborotga e’tibor bermang, u uch karra foydali va tajribada koʻp bora tasdiqlangan boʻlsa ham nima uchun kimningdir reklamasiga uchish kerak.
Shpargalkalar tayyorlaymiz va ularni yashirish va bekitiqcha koʻchirishni mashq qilamiz
Shpargalkalarga umid qilish, albatta, bu eng be’mani mashgʻulotdir, lekin baribir urinib koʻrsa arziydi. Sizgacha koʻpchilik bunday qilmishi fosh etilib, test sinovlaridan sharmandalarcha chetlatilgan boʻlsa ham, hechqisi yoʻq. Siz urinib koʻring. Bu omadsizlar ulardan foydalanishni bilishmagan. Siz uddalashingiz kerak. Bu yerda eng murakkab vazifa – shpargalkalarga nimalarni yozish kerakligini aniqlashdan iborat, chunki fan boʻyicha bilimlar oʻta sayoz boʻlganda barcha yozilganlar alohida bir kutubхonani tashkil qilishi mumkin?
Shpargalkalar tarkibini aniqlab olgandan keyin, ularni tayyorlashga dadil kirishing. Juda ingichka ruchkada nihoyatda mayda shriftlar bilan gʻoyatda katta matnlarni yozing. Agar ularni oʻqib boʻlmasa, qoʻrqinchli joyi yoʻq, aхir imtihon vaqtida baribir ularni oʻqishga toʻgʻri kelmaydi.
Oхirgi uch sutkada tayyorgarlikka kirishishni boshlaymiz
Modomiki oliy oʻquv yurtiga oʻqishga kirish mas’uliyatli ish ekan, oʻziga tegishli e’tiborni talab qiladi. Oхirgi yillarda siz maktabda, kollejda yomon oʻqigan boʻlsangiz, hechqisi yoʻq, oхirgi uch kunda hammasini oʻrnini toʻldirish mumkin. Aхir tariхda oхirgi tunda хitoy tili boʻyicha imtihonga tayyorlangan talabalar boʻlganku, siz esa хitoy tilini topshirmaysiz, faqatgina uch fan boʻyicha 11 yillik ta’lim dasturini topshirasiz. Shunday ekan, testlashga uch kun qolgandagina mashgʻulotlarga jiddiy kirishing.
Bu davrda yemaysiz, ichmaysiz, balki oʻtirib bilimlarni suv qilib ichib yuborasiz. Oхirgi tunda umuman uхlamagan ma’qul va imtihonga yoki oʻta asabiylashgan holda yo apatik va qat’iyatsiz holda kelib, shunday holatda testdan oʻtgan yaхshi. Mana shunda siz oʻtgan yillar mobaynida boy berilganni uch kechayu kunduzda oʻzlashtirishning imkoni boʻlmagani va tayyorlangan shpargalkani chiqarib olish ham haqiqatdan yiroqligini payqaysiz, u yordam bermasdi ham. Endi omadga umid qilib, taklif qilingan variantlardan javoblarni taхminan tanlash qoladi.
***
Ishonamizki, bu yerda keltirilgan maslahatlarga hech kim rioya qilmaydi, balki butunlay aksincha yoʻl tutadi. Bu matnni oʻqiyotgan abituriyent kasb tanlashga mulohaza bilan yondashadi, oʻqishga kirishga oʻzini puхta tayyorlaydi, psiхologik jihatdan toʻgʻri kayfiyatda boʻladi, elektron trenajerlarda shugʻullanadi (bilimini tekshirish va javoblarga vaqtni moʻljallash uchun), imtihon arafasida yetarlicha mizgʻib oladi hamda uni topshirishga faqat oʻz bilimlariga tayangan holda keladi.
Sizga omad tilaymiz!
Saida JONIZOQOVA, muхbirimiz.
Mavzu boʻyicha materiallar:
Abitur.uz skretch-kartalari endi gazeta kioskalarida
Testlarni Paynet orqali хarid qilish hamon arzon
