Kichik korхonalar buхgalterlari 2019 yildan boshlab toʻlanadigan umumbelgilangan soliqlarni oʻzlashtirishga kirishdilar. Biroq 2018 yil uchun YaST boʻyicha hisobotni ham topshirish kerak. YaST boʻyicha hisob-kitobni amalga oshirishda ishlab chiqarish korхonasiga «Norma» MChJ eksperti maslahati yordam beradi.
YaSTni hisob-kitob qilishda quyidagilarni inobatga olish zarur:
- ishlab chiqarish korхonalari uchun YaST stavkasi 5%ni tashkil etadi;
- ishlab chiqarish korхonalari yer soligʻining 3 baravar summasi koʻrinishidagi eng kam miqdorni hisobga olgan holda YaST toʻlaydilar;
- umumiy maydoni 1 gektardan ortiq yer uchastkalariga ega boʻlgan YaST toʻlovchilar 2018 yil 1 apreldan yer uchastkasining butun maydonidan yer soligʻini toʻlaydilar. Bunda 2018 yil 1 yanvardan boshlab 2203-son Nizom ularga nisbatan tatbiq etilmaydi. Ya’ni bunday korхonalar I chorakdan boshlab YaSTni uning eng kam miqdorini hisobga olmasdan toʻlaydilar. Yer soligʻini esa faqat II chorakdan toʻlay boshlaydilar.
YaST toʻlovchilarning yer soligʻini hisob-kitob qilish va toʻlash tartibi 3001-son Nizomda belgilangan. Uni hisob-kitob qilish chogʻida YaST toʻlovchilar mulk huquqi, egalik qilish huquqi, foydalanish huquqi yoki ijara huquqi asosida foydalanadigan yer uchastkalari hisobga olinadi (Soliq kodeksining 280-moddasi 2-qismiga muvofiq soliq solish ob’yekti sifatida qaralmaydigan yer uchastkalari bundan mustasno). Ya’ni hisob-kitob ilish chogʻida ijaraga olingan bino egallagan yer uchastkasi maydoni inobatga olinmaydi, sababi mazkur holda bino ostidagi yerdan emas, balki binodan ijara huquqi asosida foydalanilmoqda. Koʻchmas mulk ijaraga berilganda ijaraga beruvchi yer soligʻi toʻlovchisi hisoblanadi.
Batafsil - buxgalter.uz saytida.
