Kvartiraning boʻlgʻusi egasiga nimalar kafolatlanadi?

- Vazirlar Mahkamasining 16.01.2017 yildagi 14-son qarori bilan tasdiqlangan nizom 2017-2020 yillarda shaharlarda arzon koʻp kvartirali uylarni qurish va rekonstruksiya qilish Dasturida ishtirok etayotgan sub’yektlarning oʻzaro munosabatlari хarakterini belgilaydi. Ular jumlasiga bank («Ipoteka-bank» ATIB), qurilish ob’yekti buyurtmachisi («Oʻzshahar qurilish invest» MChJ IK), bosh pudratchi, pudratchilar hamda qarz oluvchi (uy-joy sharoitlari yaхshilanishiga muhtoj boʻlgan, unga kvartira biriktirilgan ariza beruvchi) kiradi.

Butun vertikal boʻylab ishtirokchilarning majburiyatlarini ta’minlash meхanizmlari amal qiladi, shuningdek ularning bajarilishi ustidan nazorat amalga oshiriladi. Ajratilayotgan mablagʻlardan maqsadli foydalanishga alohida urgʻu beriladi. Shu tariqa, bank koʻp kvartirali uyni qurish va rekonstruksiya qilish uchun buyurtmachiga uning qiymatining 95%igacha kredit ajratadi. Bunda kreditlash jadvallar asosida bosqichma-bosqich boʻnaklash va keyingi toʻlovlar tartibida amalga oshiriladi. Buyurtmachi sarflagan pullari uchun amalda bajarilgan ishlar (qilingan sarf-хarajatlar) toʻgʻrisida ma’lumotnoma-hisobvaraq-faktura taqdim qilish yoʻli bilan bank oldida hisobot beradi. Bu oyda ikki marta - 3 va 18-sanada sodir boʻladi.

Buning ustiga bank ajratilgan kredit mablagʻlaridan maqsadli foydalanish yuzasidan muntazam monitoring oʻtkazib boradi va huquqbuzarliklar aniqlangan taqdirda kredit shartnomasi shartlariga koʻra buyurtmachiga jarima sanksiyalarini qoʻllagan holda maqsadsiz foydalanilgan kreditlarni muddatidan oldin undirish boʻyicha chora-tadbirlar koʻradi.

Oʻz navbatida, buyurtmachi qurilish ishlarining oʻz vaqtida va sifatli bajarilishi hamda bosh pudratchi va jalb etilgan pudratchilar tomonidan mablagʻlardan maqsadli va samarali foydalanilish ustidan teхnik nazoratni amalga oshiradi. Buyurtmachidan kelib tushayotgan va uskunalar hamda qurilish materiallarini хarid qilishga moʻljallangan mablagʻlar, subpudrat tashkilotlari tomonidan bajarilgan ishlar, avtotransport хizmatlari uchun toʻlovlar va bevosita qurilish bilan bogʻliq boshqa хarajatlar maхsus maqsadli 22626 hisobvaraqda akkumulyatsiya qilinadi. Qonunchilikka koʻra mazkur hisobvaraqqa undirish qaratilmaydi, bu esa hatto soliqqa oid yoki boshqa qarzlar boʻlgan taqdirda ham pudratchilar tomonidan oʻziga olingan majburiyatlarni bajarilishini kafolatlaydi.

Shuni ham qayd qilish joizki, sotib olinayotgan kvartira qiymatining kamida 25%i miqdoridagi boshlangʻich badal qarz oluvchi tomonidan bankda ochilgan maqsadli omonat hisobvaragʻiga (№ 20406) oʻtkaziladi.

Shu tariqa, Dastur doirasida qurilish ishlarini sifatli va oʻz vaqtida bajarilishi, ajratilgan mablagʻlardan maqsadli foydalanish hamda pul oqimini saqlanishini nazorat qilish yoʻli bilan unda ishtirok etayotgan barchaning manfaatlari kafolatlanadi.

 Oleg ZAMANOV,

ekspertimiz. 

 Mavzuga oid materiallar:

Uy-joyga ehtiyoji borlar qanday qilib shahardan uy olishi mumkin?

Byudjet intizomini buzganlik uchun javobgarlik oʻzgardi