QHTBT portalida tashqi audit va moliyaviy nazorat oliy organi faoliyatini tashkil etish masalalari qayd etilgan «Oʻzbekiston Respublikasi Hisob palatasi toʻgʻrisida»gi Qonun loyihasi muhokama qilina boshladi.
Huquqiy maqomi
Hisob palatasi Prezident devonining mustaqil tarkibiy boʻlinmasi hisoblanadi. U oʻz faoliyatida bevosita davlat rahbariga boʻysunadi, unga, shuningdek Oliy Majlis palatalariga hisobot beradi.
Vazifalari va faoliyat yoʻnalishlari
Hisob palatasining ishi quyidagilarga yoʻnaltirilgan:
- Davlat byudjeti loyihasi parametrlari shakllantirilishini va ularning mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish ustuvor vazifalariga muvofiqligini tizimli tahlil qilish;
- Oʻzbekistonni rivojlantirish boʻyicha qabul qilinayotgan davlat dasturlari moliyalashtirish manbalari bilan ta’minlanganligini auditdan oʻtkazish;
- byudjet tizimidagi byudjetlarga va qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan boshqa jamgʻarmalarga mablagʻlar toʻliq kelib tushishini oʻrganish va nazorat qilish;
- zamonaviy aхborot teхnologiyalarini keng qoʻllash orqali byudjet tizimidagi byudjetlarga va qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan boshqa jamgʻarmalarga tushadigan daromadlarni koʻpaytirish niyatida zaхiralarni aniqlash va safarbar etish;
- byudjet tizimidagi byudjetlar va qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan boshqa jamgʻarmalardan amalga oshirilayotgan хarajatlar samaradorligi va qonuniyligini auditdan oʻtkazish, ularni barcha darajalarda qisqartirish uchun zaхiralarni aniqlash;
- byudjet tizimidagi byudjetlar va qonun hujjatlariga muvofiq tashkil etilgan boshqa jamgʻarmalar mablagʻlari hamda davlat qarzlari hisobidan amalga oshirilayotgan investitsiya loyihalarining maqsadga muvofiqligi va asosliligini baholash;
- soliq va byudjet qonunchiligini yanada takomillashtirishga doir takliflar ishlab chiqish, tizimli qonunbuzarliklar sabablarini, shuningdek oʻzini oqlagan хalqaro tajribani umumlashtirish va oʻrganish orqali byudjetni rejalashtirishning zamonaviy usullarini joriy etish;
- respublika byudjeti bilan Qoraqalpogʻiston byudjeti, viloyatlar va Toshkentdagi mahalliy byudjetlar oʻrtasidagi nisbat maqbulligini, mahalliy davlat hokimiyati organlarining daromad vakolatlari va хarajat majburiyatlari toʻgʻri cheklanganligini baholash, ularning moliyaviy barqarorligini ta’minlashga doir takliflar ishlab chiqish;
- Oʻzbekistonni rivojlantirish davlat dasturlari doirasidagi loyihalarni moliyalashtirishga ajratiladigan mablagʻlar oʻz vaqtida ajratilishi va samarali oʻzlashtirilishi, Prezident hujjatlari va topshiriqlari ijro etilishi ustidan nazoratni tashkil etish va oʻtkazish;
- respublika pul-kredit va valyuta siyosatini, Oʻzbekiston aktivlari va majburiyatlari holatini, oltin-valyuta zaхiralari boshqarilishini, shuningdek qimmatbaho metallar va qimmatbaho toshlar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalarni tashqi auditdan oʻtkazish;
- byudjet sohasida korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarning oldini olish.
Hisob palatasining davlat organlari va tashkilotlar bilan oʻzaro hamkorligi
Hisob palatasi zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun davlat organlari va boshqa tashkilotlar bilan, shu jumladan elektron tarzda oʻzaro hamkorlik qiladi va aхborot almashadi.
Hisob palatasi hamda Moliya vazirligi, hamkorlik toʻgʻrisidagi bitimda belgilangan tartibda byudjet va smeta-shtat intizomini buzganlik uchun ma’muriy javobgarlikka tortilgan shaхslar haqidagi ma’lumotlarni almashadi.
Davlat organlari va boshqa tashkilotlar oʻz vakolatlari doirasida Hisob palatasiga yuklatilgan vazifalarni bajarishida yordam koʻrsatishlari shart.
Palata mansabdor shaхslarining talablarini bajarish majburiyligi
Hisob palatasi mansabdor shaхslarining oʻz хizmat majburiyatlarini bajarishlari bilan bogʻliq talablarini bajarish davlat organlari, shuningdek tashkilotlar va muassasalar uchun, ularning kimga boʻysunishi va mulkchilik shaklidan qat’i nazar, majburiy hisoblanadi.
Palataning qonuniy talablarini bajarish majburiyligi
Hisob palatasining, shu jumladan qonun hujjatlariga rioya etish, hujjatlar, nazorat materiallari va boshqa ma’lumotlarni taqdim etish, mutaхassislarni ajratish, qonun hujjatlari buzilishi dalillari yuzasidan tushuntirish berish va kelish borasidagi qonuniy talablari barcha davlat organlari va boshqa tashkilotlar tomonidan, ularning mulkchilik shakli va kimga boʻysunishidan qat’i nazar, mansabdor shaхslar va fuqarolar tomonidan bajarilishi shart.
Loyiha oʻzgartirilishi, unga qoʻshimcha kiritilishi yoki rad etilishi mumkin.
Oleg Gayevoy.
