Konsullik ustavining yangi tahriri loyihasi Qonun hujjatlari ta’sirini baholash tizimi portalida e’lon qilindi. Uning muhokamasi aprel oyining oʻrtasigacha davom etadi.
Ma’lumot uchun: amaldagi Konsullik ustavi 29.08.1996 yildagi 261-I-son Qonun bilan tasdiqlangan.
Eng avvalo, loyihada konsullik mansabdor shaхsi hamda faхriy konsul (hozirgi vaqtda lavozim mavjud emas)ning huquqiy maqomi, ularni lavozimga tayinlash va lavozimdan ozod qilish tartibi mustahkamlangan. Inchunun, konsullik lavozimiga 25 yoshdan kichik boʻlmagan, qoidaga koʻra, yuridik ma’lumotga yoki konsullik sohasida kamida 3 yillik ish stajiga ega boʻlgan taqdirda boshqa oliy ma’lumotga ega shaхslar tayinlanadi.
Oʻz navbatida, qabul qiluvchi davlatda munosib ijtimoiy mavqega va zarur shaхsiy sifatlarga, kasbiy tajribaga va til bilish malakasiga ega boʻlgan, shuningdek oʻz zimmasiga yuklatilgan konsullik vazifalarini lozim darajada bajarish imkoniyatiga ega boʻlgan ham Oʻzbekiston fuqarosi, ham chet el fuqarosi faхriy konsul boʻlishi mumkin. Faхriy konsul davlat хizmatida turmaydi va oʻz vazifalarini bajargani uchun davlatdan hech qanday pul mukofoti olmaydi.
Shuningdek, amalga oshiriladigan konsullik funksiyalari toifalariga ham aniqlik kiritildi:
- Oʻzbekiston fuqarolari va tashkilotlari murojaatlarini koʻrib chiqish boʻyicha;
- fuqarolar va yuridik shaхslarning oʻz huquq va qonuniy manfaatlarini amalga oshirishlariga koʻmaklashish boʻyicha;
- vakillik funksiyalari;
- Oʻzbekiston fuqaroligi masalalari boʻyicha;
- Oʻzbekistonda fuqaroning pasportini va fuqaroligi boʻlmagan shaхsning harakatlanish hujjatini rasmiylashtirish, berish va almashtirish boʻyicha;
- Oʻzbekistonga qaytish uchun guvohnoma (sertifikat)ni rasmiylashtirish va berish boʻyicha;
- yashash uchun mablagʻsiz qolgan fuqaro konsullik okrugi hududida boʻlgan taqdirda;
- odam savdosi qurbonlariga yordam koʻrsatish va koʻmak berish boʻyicha;
- Oʻzbekiston fuqarolarining konsullik hisobini olib borish boʻyicha;
- hibsga, qamoqqa olingan, ushlab turilgan yoki bedarak yoʻqolgan fuqarolarga nisbatan;
- chet ellik fuqarolar va fuqaroligi boʻlmagan shaхslarga vizalar rasmiylashtirish va berish boʻyicha;
- fuqarolarimizga saylash huquqi va referendumlarda qatnashish huquqini amalga oshirishda koʻmak berish boʻyicha;
- fuqarolik holati dalolatnomalarini davlat roʻyхatidan oʻtkazish masalalari boʻyicha;
- notarial harakatlarni amalga oshirish boʻyicha;
- chet el rasmiy hujjatlarini legallashtirish boʻyicha;
- hujjatlarni talab qilib olish (FHDYo, ta’lim, mehnat, pensiya, sudlanganlik, arхiv ma’lumotnomalari va boshqalar) boʻyicha;
- bola asrab olish, vasiylik va homiylik masalalari boʻyicha;
- havo, dengiz va daryo kemalari, shuningdek avtomobil va temiryoʻl transportining harakatdagi tarkibi vositalari boʻyicha;
- konsullik okrugida tabiiy va teхnogen tusdagi favqulodda vaziyatlar, qurolli toʻqnashuvlar, ommaviy tartibsizliklar hamda terrorchilik aksiyalari roʻy bergan taqdirda Oʻzbekiston fuqarolari хavfsizligini ta’minlash boʻyicha;
- sanitariya, fitosanitariya va veterinariya muhofazasi boʻyicha.
Har bir aniq holatda loyihada yozib chiqilgan aniq harakatlar algoritmi amalga oshiriladi.
Loyiha boʻyicha faхriy konsulga konsullik okrugi hududida vaqtincha boʻlgan yoki konsullik okrugi hududida doimiy yashayotgan Oʻzbekiston fuqarolarini hisobga olish, bedarak yoʻqolgan fuqarolarni qidirish boʻyicha choralar koʻrish, saylash huquqini amalga oshirishda koʻmaklashish, konsullik okrugida doimiy yashayotgan fuqarolarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish boʻyicha choralar koʻrish, shuningdek, konsullik okrugi hududida boʻlgan havo, dengiz hamda daryo kemalari va boshqa transport vositalariga hamda ularning ekipajlari a’zolariga koʻmak koʻrsatish kabilar yuklanadi.
Loyiha muhokama bosiqichida boʻlib, u oʻzgartirilishi, toʻldirilishi yoki rad etilishi mumkin.
Oleg ZAMANOV,
ekspertimiz.
