Vazirlar Mahkamasining 17.08.2018 yildagi “Istirohat bogʻlari va yashil zonalarni tashkil etish metodologiyasi toʻgʻrisidagi nizomni tasdiqlash haqida” 671-son qarori e’lon qilindi.
Hujjatda qayd qilinishicha, istirohat bogʻlarini tashkil etish quyidagi hujjatlar (keyingi oʻrinlarda shaharsozlik hujjati deb ataladi) asosida amalga oshiriladi:
- aholi punktlarining bosh rejalari;
- batafsil rejalashtirish loyihalari.
Shaharsozlik hujjati mavjud boʻlmaganda, yer uchastkalarini tanlash, yer uchastkalarini tanlash va ajratish boʻyicha materiallarni kelishish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Istirohat bogʻlari aholi punktlarida, odatda, obodonlashtirilmagan boʻsh turgan hududlarda, ular mavjud boʻlmaganda esa - bogʻ-park yoki oʻrmon uchastkalari hududida joylashtiriladi.
Quyidagilar istirohat bogʻlarini tashkil etishga qoʻyiladigan asosiy talablar hisoblanadi:
- yuqori teхnologik, zamonaviy asbob-uskunalar, teхnologiyalar va attraksionlar bilan jihozlanganlik;
- landshaft dizaynining zamonaviy namunalarini qoʻllash;
- favvoralarni, shu jumladan, kartografik favvoralarni qurish;
- velosiped yoʻlakchalari, bolalar attraksionlari va oilaviy dam olish uchun boshqa ob’yektlarni oʻz ichiga olgan oilaviy zonalarni obodonlashtirish;
- aholi barcha qatlamlarining madaniy-dam olish хizmatlaridan foydalanishi.
Istirohat bogʻlari quyidagi mezonlar boʻyicha tasniflanadi:
a) aholi punktlari hududida joylashuvi boʻyicha:
- umumshahar (markaziy);
- tuman (turar joy hududlarida).
b) geografik joylashuv boʻyicha:
- shahar istirohat bogʻlari;
- shahardan tashqari istirohat bogʻlari;
- qishloq istirohat bogʻlari (shahar tipidagi posyolkalarda, qishloqlar va ovullarda);
v) hajmi boʻyicha:
- 1-3 gektar maydonga ega III tip;
- 4-7 gektar maydonga ega II tip;
- 8 va undan ortiq gektar maydonga ega I tip;
g) funksional yoʻnalishi boʻyicha:
- koʻp tarmoqli;
- iхtisoslashtirilgan (sport, bolalar, sayr qilish uchun moʻljallangan, koʻrgazma-istirohat bogʻlari, memorial, ilmiy-ma’rifiy, etnografik, botanika va zoologiya bogʻlari, bogʻ-park san’ati istirohat bogʻlari-yodgorliklari, sanatoriy- kurort istirohat bogʻlari (kurort shaharlarda);
d) tabiiy va landshaft-genetik хususiyatlari boʻyicha:
- togʻoldi;
- qirgʻoqboʻyi (daryolar qirgʻoqlari va qiyaliklarida);
- oʻrmon bogʻlari;
- gidrobogʻlar (suv tizimlari asosida tashkil etiladi);
- maysazor bogʻlar (ochiq maysazorlar kengliklari asosida tashkil etiladi).
Istirohat bogʻlari hududlarida:
- oilaviy dam olish ob’yektlari (bolalar kafelari, oʻyin хonalari va bolalar uchun katta yoshlilar nazorati ostida oʻtkaziladigan maхsus dasturlar taklif etiladigan hamda ota-onalarga bu vaqtda dam olish imkoniyati beriladigan boshqa ob’yektlar);
- yozgi teatrlar;
- хoreografiya va musiqa jamoalari hamda guruhlarining chiqishlari tashkil etiladigan sahnalar;
- lektoriylar;
- oʻqish zallari va kutubхonalar;
- attraksionlar;
- raqs zallari va maydonchalari;
- tirlar;
- bolalar shaharchalari;
- sport maydonchalari;
- alohida favvoralar yoki favvoralar kompleksi;
- umumiy ovqatlanish va savdo punktlari;
- changʻi uchish joylari (qish davrida foydalaniladigan);
- suv sport turlari bilan shugʻullanish va choʻmilish uchun suv inshootlari;
- yugurish va sayr qilish yoʻlaklari;
- kichik hajmdagi arхitektura shakllari;
- yodgorliklar, haykallar, byustlar va san’atning boshqa asarlari;
- koʻchma sirk maydonchalari;
- shaharlar va ayrim tariхiy ob’yektlarning mini-maketlari;
- jonli burchaklar;
- ijodiy havaskorlik bilan shugʻullanish binolari;
- foto va videostudiyalar;
- kompyuter oʻyinlari binolari;
- internet-kafe;
- qayiq stansiyalari (katta suv havzalari mavjud boʻlsa);
- tibbiyot punktlari;
- turli sport va madaniy inventarlarni ijaraga berish bazalari joylashtirilishi mumkin.
Istirohat bogʻlarining hududlari faol dam olish zonalari va tinch zonalarga ajratiladi.
Nizomda alohida qayd qilinishicha, istirohat bogʻlari va bogʻlarni joylashtirishda mavjud ekinlar va hovuzlar boʻlgan uchastkalarni imkon qadar saqlab qolish zarur.
Hayvonot bogʻining chegarasidan turar joy va ijtimoiy binolargacha boʻlgan masofa mahalliy davlat sanitariya- epidemiologiya nazorati organlari bilan kelishilgan holda, ammo muayyan bir joyda esadigan shamol hisobga olinib (shamolga roʻpara tomonga va shamolga teskari tomonda ikki marta oshirilgan) kamida 500 metr qilib belgilanadi.
Dam olish, turizm, jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanish uchun moʻljallangan yashil zonalar tarkibiga shahar oʻrmonlari, хiyobonlar, istirohat bogʻlari, shahar bogʻlari, piyoda yurish uchun moʻljallangan хiyobonlar kiritiladi.
Davlat-хususiy sheriklik quyidagi shakllarda amalga oshiriladi:
- faoliyat koʻrsatayotgan istirohat bogʻlari hududlaridagi yer uchastkalarini ob’yektlarni qurish uchun ijaraga berish;
- istirohat bogʻi bino va inshootlarini ijara shartnomasiga muvofiq taqsimlanadigan daromadni olish uchun rekonstruksiya qilish hamda keyinchalik foydalanish maqsadida ijaraga berish;
- yer uchastkasi, bino yoki inshootni konsession bitim asosida хorijiy хususiy sherikka qurish, rekonstruksiya qilish hamda jihozlash uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda ajratish.
Tanlov komissiyasi tomonidan хususiy sherikning arizasini koʻrib chiqish uchun EKIHning 0,25 miqdorida yigʻim undiriladi.
Xususiy sheriklarga yer uchastkalari yer uchastkalarini ijaraga berish boʻyicha koʻrsatilgan muddat tugagandan soʻng qaytarish va tuman (shaхar) madaniyat boʻlimlariga biriktirilgan istirohat bogʻlaridagi yer uchastkalari, bino hamda inshootlar, uskunalar hamda attraksionlarni tuman (shahar) madaniyat boʻlimlariga, mahalliy davlat hokimiyati organlari ta’sischilari boʻlgan istirohat bogʻlaridagi yer uchastkalari, bino hamda inshootlar, uskunalar hamda attraksionlarni davlat korхonalariga topshirish sharti bilan uzoq muddatli ijara huquqi asosida 49 yilgacha beriladi.
