Президент 23.07.2024 йил 23 июлдаги "Заргарлик буюмлари ишлаб чиқариш соҳасини янада ривожлантириш ва уларнинг рақобатбардошлигини таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида"ги ПФ-104-сонли Фармонни имзолади.
2024-2026 йилларда Бухоро ва Наманган вилоятларида биттадан, Тошкентда иккита зарур инфратузилмага эга заргарлик марказлари ташкил этилади.
2025 йил охиригача қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлардан заргарлик ва бошқа буюмлар ишлаб чиқариш йиллик ҳажмини 1 миллиард долларгача, экспорт кўрсаткичини эса 100 миллион долларгача етказиш режалаштирилмоқда.
Тадбиркорлик субъектлари ва тижорат банкларига давлат кўчмас мулк объектлари ягона мулк сифатида ёки уларни лотларга бўлиб, узоқ муддатли ижарага ёки мулк қилиб берилади, кейинчалик уларда заргарлик марказлари фаолиятини ташкил этиш шарти билан бўлиб-бўлиб тўлаш шарти билан.
Ташкил этилаётган заргарлик марказларида фаолият юритаётган заргарлик буюмлари ишлаб чиқарувчиларга тўловни кечиктириш шарти билан қимматбаҳо металларни сотишда:
- 90 кун ичида амалга оширилган тўловлар қисмига - фоизлар ҳисобланмайди;
- 91 кундан 180 кунгача амалга оширилган тўловлар қисмига - йиллик 3 фоиз миқдорида фоизлар ҳисобланади.
Заргарлик буюмлари ишлаб чиқарувчиларнинг қимматбаҳо металларга бўлган эҳтиёжини қондириш учун улар "Олмалиқ КМК" АЖ ва "Навоий КМК" АЖ томонидан қимматбаҳо металларнинг зарур ҳажми билан узлуксиз таъминланади.
Бунда ишлаб чиқарувчиларга биржа савдоларида ва тўғридан-тўғри шартномалар асосида харид қилинган қимматбаҳо металларни "Олмалиқ КМК" АЖ ва "Навоий КМК" АЖга ташриф буюрмасдан, бевосита "Ўзмиллийбанк" АЖ омборларидан олиш ҳуқуқи берилади.
2024 йил 1 сентябрдан:
- "Ўзбекзаргарсаноати" уюшмасининг аффинаж корхоналарига "Олмалиқ КМК" АЖ ва "Навоий КМК" АЖдан 100 фоиз олдиндан тўлов шарти билан тўғридан-тўғри шартномалар асосида қимматбаҳо металларни сотиб олиш ва уларни мақбул шакл ва ҳажмларга келтириб, кейинчалик заргарлик буюмлари ишлаб чиқарувчиларга сотиш ҳуқуқи берилади;
- заргарлик буюмлари ишлаб чиқарувчиларига ўзлари тайёрлаган ярим тайёр маҳсулотларни бошқа ишлаб чиқарувчиларга сотишга рухсат берилади.
Лигатура ва ускуналар учун божхона имтиёзлари
2024 йил 1 октябрдан 2027 йил 1 октябргача:
- заргарлик саноатида фойдаланиладиган лигатурани импорт қилишда махсус товарларни импорт қилиш учун лицензия олиш талаби бекор қилинади;
- Ўзбекистон ҳудудига олиб кириладиган ва заргарлик саноатида фойдаланиладиган лигатура божхона божи тўлашдан озод қилинади;
- Ўзбекистонда ишлаб чиқарилмайдиган ва заргарлик соҳасида фойдаланиладиган, рўйхатлар бўйича импорт қилинадиган ускуналар, қадоқлаш ва этикетка маҳсулотлари божхона божи тўлашдан озод қилинади;
- "Uzbek Jewellery Fair" халқаро кўргазма-савдоси доирасида Ўзбекистон норезидентлари томонидан республика ҳудудига вақтинча олиб кириладиган ва кейинчалик қайтариб олиб чиқиладиган заргарлик буюмларига нисбатан божхона йиғимлари бекор қилинади.
2024 йил 1 августдан хорижий кўргазма ва ярмаркаларда намойиш этиш учун олиб чиқиладиган тайёр заргарлик буюмларини "вақтинча олиб чиқиш" божхона режимига жойлаштиришда 1 БҲМ миқдорида йиғим ундирилади.
2027 йил 1 январгача Ўзбекистон ҳудудига олиб кириладиган тайёр заргарлик буюмлари бўйича импорт божхона божлари 20 фоиздан 10 фоизгача пасайтирилади.
Заргарлик буюмлари сотилишини назорат қилишнинг самарали тизими яратилмоқда
2024 йил 1 октябрдан Давлат пробир назорати инспекцияси ва унинг ҳудудий бўлинмаларига қуйидагиларга рухсат берилади:
- Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакилни хабардор қилиш йўли билан заргарлик буюмлари билан чакана савдо қилиш қоидаларига риоя этилишини текшириш, уларнинг пробасини аниқлаш ва тамғалаш билан боғлиқ назорат тадбирларини ўтказиш;
- назорат тадбирларини ўтказишга "Ўзбекзаргарсаноати" уюшмаси мутахассисларини жалб қилиш;
- заргарлик буюмларини ишлаб чиқариш ёки сотиш фаолиятини бошлаш (тугатиш) тўғрисидаги хабарномаларни қабул қилиш бўйича ўз функцияларини аутсорсинг асосида Савдо-саноат палатасига ўтказиш.
2024 йил 1 ноябрдан бошлаб:
- чет элда ишлаб чиқарилган ва божхона тўловлари тўланганлигини тасдиқловчи ҳужжатларга эга бўлмаган заргарлик буюмларини чакана савдода сотувга қўйиш ва сотиш тақиқланади. Бу чора 2024 йил 1 сентябргача бухгалтерия ҳисоби тўғрисидаги қонунчиликка мувофиқ ҳисобга олинган (кирим қилинган) заргарлик буюмларига нисбатан қўлланилмайди;
- қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо металлар билан қопланган металларнинг парчалари ва чиқиндилари экспорти лицензия асосида амалга ошириладиган махсус товарлар рўйхатига киритилади;
- Пробир инспекциясининг хулосаси бўлмаган заргарлик буюмларининг ярим тайёр маҳсулотларини Ўзбекистон божхона ҳудудидан ташқарига олиб чиқиш тақиқланади;
- жисмоний шахсларга йўловчи божхона декларациясини тўлдирмасдан Ўзбекистон божхона ҳудудидан ташқарига кумушдан тайёрланган заргарлик буюмларини 200 граммгача, олтин ва бошқа қимматбаҳо металлардан - 65 граммгача, юқорида кўрсатилган оғирликдан ортиқ буюмларни эса - йўловчи божхона декларацияси асосида олиб чиқишга рухсат берилади.
Қўшимча солиқ имтиёзлари
2024 йил 1 сентябрдан 2027 йил 1 сентябргача бўлган даврда:
- "Ҳунарманд" уюшмаси аъзолари учун белгиланган солиқ имтиёзлари заргарлик буюмлари ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи ва "Ўзбекзаргарсаноати" уюшмаси аъзолари бўлган якка тартибдаги тадбиркорларга ҳам татбиқ этилади;
- заргарлик буюмлари ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи ва "Ўзбекзаргарсаноати" уюшмаси аъзолари бўлган тадбиркорлик субъектларининг ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган кўчмас мулк объектлари ва ер участкалари мол-мулк солиғи ва ер солиғидан озод қилинади.
Ҳужжат билан Заргарлик саноатини ривожлантириш бўйича республика кенгаши ташкил этилди. Қуйидагилар тасдиқланди:
- 2024-2027 йилларда заргарлик саноатини ривожлантириш бўйича чора-тадбирлар дастури.
- 2024-2027 йилларда заргарлик саноатини ривожлантиришнинг мақсадли кўрсаткичлари.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 2024 йил 25 июлдан кучга кирган.
Лола Абдуазимова
