Тошкент шаҳар ҳокимининг 2016 йил 4 январдаги 1-сон қарори билан 2016 йил учун Тошкент шаҳрида давлат кўчмас мулкидан фойдаланиш учун ижара тўловининг энг кам ставкалари тасдиқланди.
Тошкент шаҳрида давлат кўчмас мулкидан фойдаланиш учун ижара тўловининг белгиланган энг кам ставкалари қуйидаги мақсадларда қўлланади:
- давлат кўчмас мулкини ижарага беришда ижара тўлови ставкасини аниқлаш учун. ВМнинг 8.04.2009 йилдаги 102-сон қарори билан давлат бино ва иншоотлари бўйича ижара тўловини ҳисоблаб чиқиш формуласи аниқланди (ижара тўловининг таянч ставкаси), бироқ ҳисоб-китоб ставкаси Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари томонидан тасдиқланган энг кам ставкалардан кам бўлиши мумкин эмас;
- юридик шахсларнинг мол-мулкни ижарага беришдан олган солиқ солинадиган даромадларини аниқлаш учун. Президентнинг 22.12.2015 йилдаги ПҚ-2455-сон Қарорига мувофиқ кўчмас мол-мулкни ижарага беришдан олинадиган даромадлар шартнома билан белгиланган ижара тўлови суммасидан, бироқ кўчмас давлат мулкидан фойдаланиш учун ижара тўловининг энг кам ставкаларидан кам бўлмаган суммадан келиб чиқиб аниқланадиган тартиб сақланди.
Масалан, корхона ижарага офис учун бино тақдим қилаяпти. Тақдим қилинаётган офис биноси майдонининг миқдори 120 кв.м ни ташкил қилади, оператив ижара қиймати шартномага биноан ойига 210 000 сўм миқдорида белгиланган. Кўрсатилган бинони ижарага беришдан олинган солиқ солинадиган даромадни аниқлашда корхона шартнома бўйича олинадиган даромадни ижара тўловининг тасдиқланган энг кам ставкалари миқдори билан таққослаши керак.
2016 йил учун тасдиқланган ижара тўловининг энг кам ставкаларига мувофиқ офис бинолари учун йиллик ижара тўлови ставкаси 1 кв.м учун 24 000 сўм миқдорида белгиланган. Эгалланган майдондан келиб чиқиб Тошкент шаҳрида 120 кв.м учун ҳисоб-китоб (солиқларни ҳисоблаб чиқариш учун) қиймати 240 000 сўмни ташкил қилади (=24 000/12*120).
Модомики у шартнома қийматидан юқори экан, солиқларни ҳисоблашда (фойда солиғи, ҚҚС, мақсадли жамғармаларга мажбурий ажратмалар, солиқ солишнинг соддалаштирилган тизими учун – ЯСТ) солиқ солинадиган даромадни аниқлаш мақсадида ҳисоб-китобда ижара тўловларининг белгиланган энг кам ставкалари асосида ҳисобланган сумма акс этади.
Инчунун, олайлик, агар ижарага берувчи корхона ЯСТ тўловчиси бўлса, у ҳолда солиқ ҳисоб-китоби қуйидагича бўлади: 240 000 *5%= 12 000 сўм (фоиз ставкаси ижара бошқа даромад ҳисобланадиган ва шунда унга асосий фаолият тури ставкаси қўлланиши эҳтимоли бўлган вазият ёки корхона савдо майдонини ижарага берадиган ҳамда мазкур бино турининг ижарага берилиши устун бўлиш ҳолатини ҳисобга олишсиз қабул қилинган).
Гўзал ИСЛАМОВА,
экспертимиз.
