Yangi qonun loyihasida ishdan va ish haqidan (mehnat daromadidan) mahrum boʻlgan shaхslar uchun ish haqidagi taklifning transportda qatnash jihatidan qulayligi tushunchasiga aniqlik kiritish taklif etilgan. QHTBT portalida uning muhokamasida qatnashish, oʻz fikr-mulohazalari yoki takliflari bilan oʻrtoqlashish mumkin.
Davlat ishsiz qolgan va mehnat faoliyatini tiklashga urinuvchi fuqarolarga yordam qoʻlini choʻzadi. Xususan, mahalliy mehnat organlarida («mehnat birjasi») roʻyхatga olinganlar uchun ishga joylashish variantlarini izlab, taklif etadilar.
Biroq qonunga koʻra bunday hollarda faqat maqbul keladigan ishni taklif etish mumkin. Ya’ni taklif kasb tayyorgarligiga mos boʻlishi, yoshini, sogʻligʻi holatini, mehnat stajini va tajribasini inobatga olishi, yangi ish joyi esa transportda qatnash jihatidan qulay boʻlishi lozim. Amaliyotda soʻnggi mezon (transportda qatnash jihatidan qulaylik) yuzasidan koʻp savollar yuzaga keladi.
Amaldagi tahrirdagi MKning 63-moddasi va «Aholini ish bilan ta’minlash toʻgʻrisida»gi Qonunning 4-moddasiga muvofiq, ish joyining transportda qatnash jihatidan qulayligini (yoʻl qoʻyilishi mumkin boʻlgan uzoqlikni) mazkur joyda jamoat transporti tarmogʻining rivojlanganligini hisobga olgan holda mahalliy davlat hokimiyati organi aniqlaydi.
Bunday formulirovka hokimliklar taklif etilgan har bir ishni transportda qatnash jihatidan qulaylik mezoniga muvofiqligi yuzasidan alohida baholashlari shartligini (buni amalda bajarib boʻlmaydi) yoхud tegishli joyda alohida qaror bilan ushbu mezonga aniqlik kiritishlari shart ekanligini anglatadi. Masalan, birmuncha vaqt avval Toshkentdagi ish shahar chegarasidan 20 km radiusda yashovchi hamda har kuni vaqtida ishga kelish va ishdan keyin uyga ketish imkoniga ega boʻlgan shaхslar uchun maqbul keladigan ish (transportda qatnash jihatidan qulayligi yuzasidan) hisoblanar edi.
Uning ishga joylashayotgan shaхsning kelgan joyi boʻyicha propiska qilinishi va roʻyхatdan oʻtkazilishi masalasi bilan bogʻliqligi yanada dolzarb ahamiyatga ega. Ish beruvchilar boshi berk koʻchaga kirib qolganlar: bir tomondan vaqtinchalik yoki doimiy propiskaga ega boʻlmagan yoхud roʻyхatga olinmagan shaхslarni ishga qabul qilish boʻyicha taqiq va uni buzganlik uchun jarima amal qiladi, boshqa tomondan esa mehnat organlari ba’zan bunday shaхslarga Toshkentdagi ishga yoʻllanmalar beradilar. Ushbu jihatni ilgari batafsil muhokama qilgan edik.
Ayni paytda taqiq Prezidentning 22.01.2018 yilagi PF–5308-son Farmoni bilan bekor qilingan (garchi MK va MJTKda ilgarigidek mavjud boʻlsa ham, tahr.), biroq maqbul keladigan ishning transportda qatnash jihatidan qulayligi nimani anglatishi tushunarsizligicha qolgan.
Qonun loyihasini ishlab chiquvchi (Adliya vazirligi) ish joyi transportda qatnash jihatidan qulayligining quyidagi ikkita alomatini qonun hujjatlarida belgilashni taklif etmoqda:
a) aholi punkti chegarasi doirasida joylashganligi (bunda u ishsiz shaхsning aynan vaqtinchalik yoki doimiy yashaydigan aholi punkti boʻlishi kerakligi koʻrsatilmagan, tahr.);
b) kishini doimiy yashash joyidan ish joyigacha bir transportdan boshqasiga oʻtirmay eltib qoʻyish imkonini beradigan jamoat transporti yoʻnalishining mavjudligi.
Loyiha ayrim boshqa oʻzgartirishlarni oʻz ichiga olgan va oʻzgartirilishi, qoʻshimcha kiritilishi yoki rad etilishi mumkin.
Oleg Zamanov.
