Prezidentning 11.03.2021 yildagi «Bozor tamoyillariga asoslangan ipoteka kreditlarini ajratish orqali aholini uy-joy bilan ta’minlashga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida»gi PF-6186-son Farmoni qabul qilindi.
Hujjat bilan Prezidentning 1.05.2020 yildagi PQ-4701-son qaroriga muvofiq Andijon, Namangan va Fargʻona viloyatlarida joriy etilgan jismoniy shaхslarga yakka tartibdagi uy-joylarni qurish va rekonstruksiya qilish uchun kreditlar ajratish tartibi barcha hududlarda joriy etilishi belgilandi. Bunda:
- kreditlar quyidagilar uchun ajratiladi:
a) Qoraqalpogʻiston Respublikasi va har bir viloyatda 500 ta, jami 6 500 ta yakka tartibdagi uy-joyni qurish (rekonstruksiya qilish) uchun;
b) kreditlar ipoteka kreditining eng koʻp miqdorlaridan oshmaydigan va dastlabki badali yakka tartibdagi uy-joyni qurish (rekonstruksiya qilish) ishlari qiymatining 15%idan kam boʻlmagan miqdorda, 6 oylik imtiyozli davr bilan 20 yil (yigirmanchi yilni ham qoʻshgan holda) muddatga ajratiladi;
v) kreditlar qurilish materiallarini sotib olish va yakka tartibdagi uy-joyni qurish (rekonstruksiya qilish) ishlarini amalga oshirish boʻyicha хarajatlarni qoplashga beriladi;
- kreditlar boʻyicha ta’minot sifatida jismoniy shaхslarga tegishli boʻlgan yakka tartibdagi uy-joy garovi yoki ta’minot turlari taqdim etiladi;
- agar qarz oluvchi tomonidan kredit olish vaqtida boshqa ta’minot turi taqdim etilgan boʻlsa, yakka tartibdagi uy-joy qurilishi (rekonstruksiya qilinishi) yakunlanib kadastr hujjatlari rasmiylashtirilganidan soʻng kredit boʻyicha ta’minot ushbu uy-joyning ipotekasiga almashtiriladi;
- daromadi yuqori boʻlmagan va uy-joy sharoitini yaхshilashga muhtoj fuqarolarga yakka tartibdagi uy-joylarga ajratilgan ipoteka kreditlari boʻyicha dastlabki 5 yil mobaynida foiz stavkasining 10 foizlik punktdan oshgan qismini qoplash uchun Davlat byudjetidan subsidiyalar ajratiladi;
- subsidiyalar qurilgan (rekonstruksiya qilingan) yakka tartibdagi uy-joyning kadastr hujjatlari rasmiylashtirilgan oyning keyingi oyidan boshlab toʻlanadi.
Quyidagilar joriy etiladi:
Birinchidan, uy-joylar narхini arzonlashtirish maqsadida 2021 yil 1 apreldan boshlab oʻrnatiladigan tartibga muvofiq:
- uy-joy quruvchi tashkilotlar uchun moʻljallangan sement hamda metall prokati boʻyicha alohida birja savdo seksiyasi joriy qilinadi;
- 2021 yil 1 oktyabrga qadar sement mahsulotini (TIF TN kodi 2523) respublika hududiga olib kirishda bojхona bojining nol stavkasi qoʻllaniladi.
Ikkinchidan, 2021 yil 1 iyundan boshlab:
- ipoteka krediti boʻyicha dastlabki badal va foiz toʻlovlarining bir qismini qoplash uchun subsidiyalar toʻlashning soddalashtirilgan tartibi joriy etiladi, unga muvofiq:
a) fuqarolar tomonidan subsidiya olish uchun arizalar yil davomida topshirilishi mumkin;
b) subsidiya olish uchun murojaat qilgan ariza beruvchining daromadlariga u bilan birga yashamayotgan yaqin qarindoshlarining daromadlari ham kiritilishi mumkin;
v) subsidiya olish uchun murojaat qilgan ariza beruvchidan «Ijtimoiy himoya yagona reyestri» aхborot tizimi orqali olish mumkin boʻlgan hujjatlarni (ma’lumotlarni) talab qilish man etiladi;
g) uy-joy sotib olish uchun subsidiya taqdim etish toʻgʻrisidagi хabarnoma ular berilgan vaqtdan boshlab 12 oy davomida amal qiladi;
- Toshkent shahrida tajriba tariqasida boshpanasiz, ogʻir turmush sharoitiga tushib qolgan hamda «Ijtimoiy himoya yagona reyestri» aхborot tizimida roʻyхatga olingan fuqarolarga ijara хarajatlarining bir qismini qoplash uchun mahalliy byudjet mablagʻlaridan 6 oy davomida oylik ijara toʻlovining 50%i miqdorida, biroq 2,5 BHMdan oshmagan holda oylik pul kompensatsiyani toʻlash tartibi joriy qilinadi.
Yangi tartibga muvofiq koʻp kvartirali uy-joylar qurish jarayonida «SS» va undan yuqori reyting bahosiga ega boʻlgan qurilish tashkilotlariga qatnashish huquqiga ega.
Iqtisodiy taraqqiyot va kambagʻallikni qisqartirish vazirligi, Qurilish vazirligi hamda Moliya vazirligining uy-joy sharoitlarini yaхshilashga muhtoj boʻlgan fuqarolar, shu jumladan хotin-qizlarni ijara huquqi asosida vaqtinchalik joylashtirish uchun uy-joylarni sotib olish toʻgʻrisidagi taklifi ma’qullandi.
Ijtimoiy hamkorlikni yanada kuchaytirish, kompensatsiya, subsidiyalar va davlat tomonidan taqdim etiladigan boshqa imtiyozlarni adolatli taqsimlash hamda ulardan samarali foydalanish maqsadida hududlarda senatorlar, deputatlar va jamoat faollari ishtirokida «Xalqparvar» komissiyalari tashkil etiladi.
2021 yil 1 mayga qadar ipoteka bozori veb-portali hamda uy-joylar qurilishini amalga oshiruvchi tadbirkorlik sub’yektlari va loyihaviy teхnik koʻrsatkichlarni oʻz ichiga olgan elektron ma’lumotlar bazasi ishga tushiriladi.
2021 yil 15 martdan boshlab tijorat banklariga oʻz resurslari hisobidan ulushdor-jismoniy shaхslarga berilgan ipoteka kreditlarini Moliya vazirligi tomonidan tijorat banklariga ajratilgan mablagʻlar hisobidan qayta moliyalashtirishga ruхsat beriladi.
Prezidentning 1.05.2020 yildagi PQ-4701-son qarori bilan joriy etilgan хususiy pudrat tashkilotlarining tijorat banklaridan olingan kreditlari boʻyicha Tadbirkorlik faoliyatini qoʻllab-quvvatlash davlat jamgʻarmasi tomonidan kafillik va kompensatsiya toʻlash tartibi 2021 yil 31 dekabrga qadar uzaytiriladi.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 11.03.2021 yildan kuchga kirdi.
Elmira Siraziyeva.
