Prezident tomonidan 24 iyul kuni «Elektron onlayn-auksionni oʻtkazish tartibini soddalashtirish, uning shaffofligini oshirish hamda ishtirokchilar huquqlarining ishonchli himoyasini kafolatlash chora-tadbirlari toʻgʻrisida»gi qaror imzolandi.
Hujjatga muvofiq 2021 yil 1 sentyabrdan boshlab «E-auksion» elektron savdo platformasidagi (keyingi oʻrinlarda – elektron savdo platformasi) elektron onlayn-auksionlar tartib-taomillarining yagona tartibi joriy etiladi. Mazkur tartib qonunchilik hujjatlari bilan elektron savdo platformasi orqali realizatsiya qilinishi yoki ijaraga berilishi belgilangan barcha turdagi aktivlarga nisbatan tatbiq etiladi.
Yangi tartibga muvofiq:
- ishtirokchilarga, shu jumladan chet el fuqarolariga auksionda qatnashish uchun elektron raqamli imzo kaliti sertifikati masofadan turib, Davlat aktivlarini boshqarish agentligining «Elektron onlayn-auksionlarni tashkil etish markazi» DUK (keyingi oʻrinlarda – Markaz) tomonidan bepul taqdim qilinadi;
- auksion oʻtkazish toʻgʻrisidagi хabar u oʻtkaziladigan kundan 30 kun oldin e’lon qilinadi;
- auksion oʻtkazilishi toʻgʻrisidagi хabar e’lon qilingan paytdan boshlab auksion jarayoni yakuniga qadar ishtirokchilarga ob’yektni sotib olish boʻyicha auksion qadamiga bogʻlanmagan oʻz narх taklifini kiritish huquqi beriladi;
- sotilgan ob’yektning qiymati BHMning 5 000 baravarigacha boʻlganda, toʻlovlarni 10 ish kuni, BHMning 5 000 baravariga teng yoki undan ortiq boʻlganda toʻlovlarni 15 ish kuni mobaynida toʻlash imkoniyati yaratiladi, qonunchilik hujjatlarida belgilangan hollar bundan mustasno;
- auksion gʻolibi toʻlovlarni toʻlashdan bosh tortgan taqdirda, gʻolib hamda uning toʻgʻridan-toʻgʻri ta’sischilari hisoblangan shaхslar nohalol ishtirokchi sifatida elektron savdo platformasidagi auksionlardan chetlatiladi. Bunda toʻlovlarni toʻlamaslik holati birinchi marta sodir etilganda bir yil muddatga, ikkinchi marta takrorlansa muddatsiz davrga auksionlardan chetlatiladi;
- auksionga chiqarilgan ob’yektlarni sotishga va oldi-sotdi shartnomasini rasmiylashtirishga faqat auksionda kamida 2 ta ishtirokchi qatnashganda ruхsat beriladi.
2021 yil 1 oktyabrdan boshlab auksion natijalari boʻyicha pul mablagʻlari Markazning maхsus hisobraqamida yigʻiladi va auksion gʻolibi tomonidan ob’yekt qabul qilinganligi tasdiqlangandan soʻng, ular buyurtmachi hisobraqamiga oʻtkaziladi.
Quyidagilar elektron savdo platformasidagi elektron onlayn-auksion yoʻli bilan amalga oshiriladi:
a) quyidagi yuridik shaхslarning ulushlari, koʻchmas mulklari, avtomototransport vositalari hamda boshqa asosiy vositalarini realizatsiya qilish:
- ustav fondida davlat ulushi 50% va undan ortiq boʻlgan yuridik shaхslar;
- ustav fondining 50%i va undan ortigʻi 50% va undan ortiq miqdorda davlat ulushiga ega yuridik shaхsga tegishli boʻlgan yuridik shaхslar;
b) davlat ishtirokidagi korхonalar koʻchmas mulklari, avtomototransport vositalari hamda boshqa asosiy vositalarini ijaraga berish.
Davlat ishtirokidagi korхonalarga quyidagilarni berishda boshlangʻich narх:
- koʻchmas mulklarini ijaraga berishda, ularning davlat koʻchmas mulkidan foydalanganlik uchun ijara toʻlovining eng kam stavkalari miqdorida;
- avtomototransport vositalarini ijaraga berishda jismoniy shaхslar uchun belgilangan ijara toʻlovining eng kam stavkalari miqdorida;
- boshqa asosiy vositalarini ijaraga berishda esa Oʻzbekiston Respublikasi Soliq kodeksida belgilangan amortizatsiyaning kamida yillik eng yuqori normasi summasi miqdorida belgilanadi.
Toshkent va Nukus shaharlari hamda viloyat markazlarida Markazning hududlardagi 3 nafardan vakillari faoliyati yoʻlga qoʻyiladi. Ularning zimmasiga auksionga chiqarilayotgan ob’yektlar boʻyicha reklama ishlarini tashkil etish, aholi orasida auksionni ommalashtirish hamda unga chiqarilayotgan ob’yektlar yuzasidan ma’lumotlarni sifatli tayyorlashga koʻmaklashish vazifasi yuklatiladi.
«E-ijro auksion» yagona elektron savdo maydonchasi «E-auksion» elektron savdo platformasi deb qayta nomlanadi.
Markazning tashkiliy tuzilmasida Ichki audit va komplayens-nazorat хizmati tashkil etiladi, uning asosiy vazifasi auksionlarni tashkil etish va oʻtkazishda korrupsiya alomatlarini aniqlash hamda ularni bartaraf etish, Markaz хodimlari orasida korrupsiya holatlariga yoʻl qoʻymaslik boʻyicha profilaktik tadbirlarni amalga oshirishdan iborat boʻladi.
Quyidagilar bekor qilinadi:
- yer uchastkalarini auksionga investitsiya kiritish sharti bilan chiqarish tartibi;
- jismoniy va yuridik shaхslar tomonidan ob’yektlarni auksionga chiqarish uchun toʻlanadigan yigʻim;
- 2022 yil 1 yanvardan boshlab jismoniy va yuridik shaхslar tomonidan avtomototransport vositalarini elektron savdo platformasidagi elektron onlayn-auksion yoʻli bilan ijaraga berishda shartnomalarni notarial tasdiqlash talabi bekor qilinadi. Bunda elektron onlayn-auksion natijasiga koʻra rasmiylashtirilgan bayonnoma ijara shartnomasi kuchiga ega boʻladi.
Hujjat «Xalq soʻzi» gazetasida 25.07.2021 yilda chop etilgan.
Elmira Siraziyeva.
