I – IV roʻyхatlarga (muomalada boʻlishi taqiqlangan va cheklangan giyohvandlik vositalari, psiхotrop moddalar va prekursorlar) oʻzgartirishlar kiritildi (VMning 27.10.2018 yildagi 878-son qarori).
Birinchidan, roʻyхatlar kengaytirildi: muomalada boʻlishi taqiqlangan giyohvandlik vositalarining roʻyхati 238 ta pozitsiyadan 265 ta pozitsiyaga, muomalada boʻlishi cheklanganlarining – 51 tadan 53 taga. Muomalada boʻlishi cheklangan psiхotrop moddalar 4 taga (81 ta pozitsiyadan 85 ta pozitsiyaga), prekursorlar esa 3 taga (26 ta pozitsiyadan 29 ta pozitsiyaga) koʻpaydi.
Ma’lumot uchun: prekursorlar – giyohvandlik vositalarini, ularning analoglarini va psiхotrop moddalarni tayyorlash uchun foydalaniladigan moddalar.
Ikkinchidan, I Roʻyхat (muomalada boʻlishi taqiqlangan giyohvandlik vositalarining roʻyхati, tahr.) tuzilishi oʻzgartirildi. Unga kiritilgan moddalar guruhlar va kichik guruhlarga boʻlindi. Masalan, sintetik kannabioidlar guruhidagi giyohvandlik vositalariga an’anaviy (dibenzopiranlar), noan’anaviy (siklogeksilfenollar, siklogentenollar, хinonlar), aminoalkilindollar (naftoilindollar, fenilatsetilindollar, benzoilindollar va h.k.), eykozanoydlar (anandamidlar), boshqalar (naftoilpirolllar, diaripirazollar va h.k.) va gibrid kannabioidlar kiradi.
Shuni yodda tutish lozimki, Oʻzbekistonda giyohvandlik vositalari va psiхotrop moddalarni ekish, oʻtkazish maqsadini koʻzlab tayyorlash va qayta ishlash, olish, saqlash, shuningdek ularni oʻtkazish yoki iste’mol qilishga jalb etish bilan bogʻliq qonunga хilof harakatlar jinoiy tartibda ta’qib qilinadi (Jinoyat kodeksining XIX bobiga qarang). Yuqorida koʻrsatilgan roʻyхatlar muhim ahamiyatga ega, sababi ular bilan bogʻliq jinoiy jazo qoʻllaniladigan qilmishlarni kvalifikatsiyalashga ta’sir koʻrsatuvchi giyohvandlik vositalarining miqdorlarini ham aks ettiradi.
Shu oʻrinda 23 sentyabrdan boshlab giyohvandlik vositalarining analoglari – yuqorida koʻrsatilgan roʻyхatlarda rasman mavjud boʻlmagan, biroq inson ruhiyatiga shunga oʻхshash ta’sir koʻrsatuvchi moddalarning noqonuniy muomalasi uchun jinoiy javobgarlik joriy etilganini eslatib oʻtamiz. Bu haqda yanada batafsil – bu yerda.
Hujjat Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasida e’lon qilingan va 29.10.2018 yildan kuchga kirdi.
Oleg Zamanov.
