Вазирлар Маҳкамасининг 28.03.2025 йилдаги «Аҳоли томорқалари ва деҳқон хўжаликлари ер майдонларидан самарали фойдаланишнинг қўшимча чора-тадбирлари тўғрисида»ги 191-сон қарори қабул қилинди.
Ҳужжат билан Аҳоли томорқаси ва ижара асосида ажратилган ер майдонларидан самарали фойдаланишни ташкил этиш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланмоқда.
Маҳалла еттилиги ва Маҳалла банкирлари:
- экин ишларини ташкил этиш учун зарур бўлган маблағларга талабни аниқлайди ва молиялаштириш ишларини ташкил этади;
- ҳудуднинг иқлим шароити ва аҳолининг деҳқончилик кўникмаларидан келиб чиқиб, йилига 2-3 марта ҳосил олиш имконини берадиган юқори даромадли экин турларини аниқлайди;
- аниқланган экин турларидан келиб чиқиб, юқори даромадли экин турларини ер майдонларида экиш бўйича камида 2-3 хил тавсия ишлаб чиқади;
- томорқа эгалари ва ижара асосида ер майдонлари олган аҳоли билан учрашувлар ўтказади;
- мини трактор ва мотокультиватор олган аҳолини аниқлаб, улардан кичик гуруҳлар шакллантиради ва хонадонлар талабига кўра, томорқаларни экинга тайёрлайди;
- томорқа эгалари ва деҳқон хўжаликлари билан учрашув якунларига кўра, экиладиган экин турлари бўйича таклифларни тасдиқлаш учун маҳалла фуқаролар йиғини кенгашига киритади.
Туман (шаҳар) ҳокимларининг ўринбосарлари бошчилигидаги ишчи гуруҳлар:
- аҳоли томорқаларига ва ижарага олинган ер майдонларида экиш ишларини ташкил этиш борасида Маҳалла еттилиги ва Маҳалла банкирлари фаолиятини мувофиқлаштириб боради;
- ишчи гуруҳ таркибига камида 2 нафар етакчи тадбиркорни жалб қилади;
- маҳаллаларга борган ҳолда аҳоли томорқаси ва ижарага олинган ер майдонларидан самарали фойдаланишни ҳамда юқори даромадли экинлар экиш бўйича тарғибот ва ташвиқот ишларини амалга оширади;
- маҳаллаларни қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг муайян турига ихтисослаштириш ҳисобидан юқори даромадли ва экспортбоп маҳсулотларни етиштириш ишларини ташкил этади;
- ҳар бир маҳаллага етакчи тадбиркорлар, уста-деҳқонлар ва агрономлар бириктирилишини таъминлайди;
- маҳаллага бириктирилган етакчи тадбиркорлар томонидан томорқа эгалари ва ижара асосида ер участкаларини олган аҳолига уруғ ва кўчат, минерал ўғит, кимёвий воситалар етказиб бериш ишларини ташкил этади;
- аҳолини томорқа ва ижара ер майдонларидан самарали фойдаланиш бўйича ўқитади.
Ижара ер майдонларида деҳқон хўжалиги томонидан экиш ишлари амалга оширилмаганда (форс-мажор ҳолатлари бундан мустасно) туман (шаҳар) штаблари томонидан ер майдонини иккиламчи ижарага бериш чоралари кўрилади. Бунда тижорат банклари, туман (шаҳар) камбағалликни қисқартириш ва бандлик бўлимлари томонидан:
- камида 40 гектар ер участкасида «бир контур – бир маҳсулот» тамойили асосида юқори даромадли ва экспортбоп қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етиштириш бўйича намунавий лойиҳалар амалга оширилади;
- қолган контурлардаги ижарага олинган ер участкаларида маҳсулот етиштиришни ташкил этиш учун ишчи гуруҳларга етакчи тадбиркорларни жалб қилган ҳолда лойиҳалар амалга оширишда кўмаклашилади;
- аҳоли томорқалари ва ижарага олинган ер майдонларига экин экмаган ёки самарасиз фойдаланаётган шахсларга нисбатан қуйидаги таъсирчан чоралар кўрилади:
- томорқа ер эгалари ва деҳқон хўжаликларига давлат дастурлари доирасидаги имтиёзли кредитлар берилмайди;
- «Ижтимоий ҳимоя ягона реестри»га киритилган фуқаролар учун назарда тутилган имтиёзлар тўхтатилади;
- «Online mahalla» электрон платформаси маълумотлари асосида экин экилмаганлиги аниқланган йил учун ер солиғи ставкаси уч карра миқдорида ҳисобланади.
Ҳужжат Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базасида эълон қилинган ва 29.03.2025 йилдан кучга кирди.
Собир Нурбердиев
