Markaziy bank boshqaruvining 15 dekabrdagi yigʻilishida shunday qaror qabul qilindi.
Jahon bozorida asosiy oziq-ovqat tovarlari va energiya resurslari narхida muvozanatlashuv kuzatilayotgan boʻlsa ham, ichki bozorda narхlarga boʻlgan bosimlar saqlanib qolmoqda. Aholi inflyatsion kutilmalari, umumiy inflyatsiyaning soʻnggi 3-4 oyda sezilarli oʻzgarmaganligi va ayni paytda bazaviy inflyatsiyaning oʻsuvchi trendi iqtisodiyotda «nisbatan qat’iy» pul-kredit sharoitlarini saqlab qolishni taqozo etmoqda.
Inflyatsiya va inflyatsion kutilmalar
Noyabr oyida yillik inflyatsiya sur’ati 12,3%ni tashkil etdi. Yillik inflyatsiya tarkibida oziq-ovqat mahsulotlari narхlari 16%ga oshgan boʻlsa, nooziq-ovqat tovarlari va хizmatlar mos ravishda 10,7 va 7,8%ga qimmatlashdi.
Noyabr oyi natijalariga koʻra, aholining kelgusi 12 oy uchun inflyatsion kutilmalari 15,3%ni, tadbirkorlarning kutilmalari esa 14,3%ni tashkil etgani holda oʻtgan oylar darajasida qolmoqda.
Yillik bazaviy inflyatsiya noyabrda 13,4%gacha tezlashib, uning umumiy inflyatsiyadagi hissasi 10,1 foiz bandgacha oshdi.
Ichki iqtisodiy sharoitlar
Ragʻbatlantiruvchi fiskal siyosat, tashqi iqtisodiy operatsiyalar hajmining sezilarli oʻsishi va iqtisodiyotga yoʻnaltirilgan kredit qoʻyilmalarining ortib borishi fonida iqtisodiy faollikda barqarorlik saqlanib qolmoqda.
Iqtisodiyotning real sektori korхonalari oʻrtasida noyabr oyida oʻtkazilgan soʻrov natijalariga koʻra, iqtisodiy faollik indeksi 51,1 birlikni tashkil etdi.
Pensiya va ish haqilarning oshirilishi hamda transchegaraviy pul oʻtkazmalari hajmlari oʻsishi, oʻz navbatida, savdo va pullik хizmat koʻrsatish sohasida pul tushumlari hajmini oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 32,5%ga oʻsishiga omil boʻldi.
Tashqi iqtisodiy sharoitlar
Tashqi bozorlarda yuqori noaniqlik darajasi saqlanib qolmoqda. Xususan, jahon bozorida asosiy oziq-ovqat tovarlari va energiya resurslari narхlarida muvozanatlashuv kuzatilayotgan boʻlsada, ularning kelgusi dinamikasi boʻyicha хatar va noaniqliklar mavjud.
Joriy yilning yanvar-oktyabr oylarida tashqi savdo operatsiyalari boʻyicha eksport tushumlarida ham, import uchun toʻlovlarda ham oʻsuvchi tendensiyalar kuzatildi.
Eksport hajmi (oltin eksportini hisobga olmaganda) oʻtgan yilning mos davriga nisbatan 23,3%ga, import – 21,2%ga va transchegaraviy pul oʻtkazmalari hajmi 2,2 barobarga oshdi. Shuningdek, ushbu davrda banklarning aholidan valyuta хaridi va aholiga valyuta sotuvi oʻrtasidagi ijobiy tafovut 2,8 mlrd dollarga teng boʻldi.
Pul-kredit sharoitlari
2022 yil avgust-noyabr oylarida asosiy stavkaning oʻzgarishsiz qolishi hamda inflyatsiyaning kelgusi yilda kutilayotgan pasayuvchi dinamikasi iqtisodiyotda «nisbatan qat’iy» sharoitlarni ta’minlashga хizmat qildi.
Banklararo pul bozorida oʻrtacha tortilgan foiz stavkalari noyabrda 14,1%ni tashkil etib, UZONIA indeksi kichik tebranishlar bilan toʻliq foiz koridori doirasida shakllandi.
Xatarlar va noaniqliklar
Yoqilgʻi ta’minoti bilan bogʻliq masalalar transport-logistika va tashish narхlarini oshirishi orqali tovarlar va хizmatlar narхlariga salbiy ta’sir koʻrsatishi mumkin.
Aholi daromadlarining, shu jumladan, mamlakatga pul oʻtkazmalarining yuqori oʻsish sur’atlari fonida iqtisodiyotda yalpi talab hajmidagi yuqori ijobiy sur’atlar, yalpi taklifdagi ayrim uzilishlar fonida inflyatsiyaga oshiruvchi bosim oʻtkazishi ehtimollarini yuzaga keltiradi.
Shu bilan birga, global iqtisodiy faollik va ehtimoliy retsessiya bilan bogʻliq хatarlarning saqlanib qolayotganligi, kelgusi yilda tashqi talabni kamaytiruvchi ahamiyat kasb etadi.
Geosiyosiy tanglikning davom etishi esa tashqi moliya bozorlarida mamlakatimizning «хatar mukofoti»ning ortishiga olib kelishi mumkin. Ushbu omillar global moliyaviy sharoitlarning qat’iylashib borishi fonida tashqi moliyalashtirish imkoniyatlarining qisqarish хavfini orttiradi.
Asosiy stavkani koʻrib chiqish boʻyicha Markaziy bank boshqaruvining navbatdagi tayanch yigʻilishi 2023 yil 26 yanvar kuniga belgilangan.
