2019 йил якунлари бўйича йиллик айланмаси (тушуми) 5 млрд сўмдан ошган тадбиркорлар 2020 йил 1 августгача онлайн-кассаларга ўтишни якунига етказишлари керак. Унга ўтиб бўлган айрим хўжалик юритувчи субъектлар иш жараёнида турли ноқулайликларга тўқнаш келдилар. Буни қандай ўнглаш мумкин? Вuxgalter.uz мухбири вазиятга ойдинлик киритди.
Касса сотиб олдик, бироқ у тўғри келмаяпти
Сотиб олинган касса маъқул келмай, реестрда талабларингизга кўпроқ даражада жавоб берадиган бошқа модель борлигини билиб қолсангиз, ўрнатилганидан воз кечиб, бошқасини сотиб олишингиз ва ўрнатишингиз мумкин.
Бунда онлайн-кассани биринчи бор ўрнатаётгандагидек барча босқичлардан ўтишингизга тўғри келади. Батафсил йўриқнома – бу ерда. Онлайн-НКМ ёки виртуал кассани ҳисобдан чиқариш учун ДСИга эмас, балки техник хизмат кўрсатиш марказига (ТХКМ) мурожаат қилиш лозим.
Бунда бир маромда ишлаётган, сиз бошқасига алмаштирмоқчи бўлган онлайн-НКМни нима қилиш керак, деган савол юзага келади. Уни сотувчига қайтариш мумкинми? Бу саволга жавобни ўзингиз тузган олди-сотди шартномасидан излашингиз лозим.
Бир қатор касса техникасини ишлаб чиқарувчилар ва ТХКМ қайтариш билан боғлиқ масалани қандай ҳал қилишлари билан қизиқдик. Улардан шундай жавоб олдик: жиҳоз яроқсиз эканлиги ёки айтилган талабларга номувофиқлиги аниқланиб, ушбу далил исботланса, ишлаб чиқарувчилар пулни қайтариб, жиҳозни қайтариб олишга тайёрлар. Бироқ сифати лозим даражада бўлган онлайн-касса ҳақида сўз бораётган бўлса, ишлаб чиқарувчи уни қайтариб олмайди ва, табиийки, пулини қайтармайди. Қўшимча тўловни қабул қилиб, бошқа жиҳозга ҳам алмаштириб бермайди. ТХКМ эса бевосита ишлаб чиқарувчидан олинган янги НКМ билан ишлашни афзал кўради, сабаби қайтарилган жиҳоз носоз бўлиб чиқиши эҳтимоли катта.
Янги онлайн-НКМ ёки виртуал касса ўрнатаётганда 06.09.2019 йилдаги ПФ-5813-сон Фармонда назарда тутилган имтиёздан фойдаланиш имкони ҳам бор. ДСҚнинг солиқ солиш бўйича маслаҳат бериш бошқармаси катта инспектори Евгения ГУСАКОВА тадбиркорлик субъектларига онлайн-НКМдан фойдаланишга ўтган тақдирда уларга ҳисобланган ва тўланиши лозим бўлган фойда солиғи ёки ягона солиқ тўлови ёхуд қатъий белгиланган солиқ суммасини онлайн-НКМни 2021 йил 1 январга қадар давлат солиқ хизмати органларида рўйхатга қўйиш шарти билан, унинг ҳар бирини харид қилиш, ўрнатиш ва ишга тушириш билан боғлиқ харажатлар суммасига, лекин БҲМнинг 10 бараваридан ошмаган миқдорда камайтириш ҳуқуқи берилишини тасдиқлади. Ушбу имтиёзни қандай қўллаш ҳақида бу ерда ўқинг.
Бунда имтиёзни қўллаган ҳолда ўрнатилган онлайн-НКМ ёки виртуал кассадан воз кечган тақдирда маблағларни бюджетга қайтариш керакми, деган савол очиқлигича қолмоқда. Норматив-ҳуқуқий ҳужжатларда норма белгиланмаган, демак, бу саволнинг аниқ жавоби ҳам йўқ.
ДСҚнинг оғзаки баён этилган нуқтаи назари бундай: онлайн-НКМдан фойдаланасиз - мақсадли имтиёздан фойдаланасиз, фойдаланишни тўхтатсангиз - илгари фойдаланилган имтиёз суммалари бўйича бюджет билан қайта ҳисоб-китоб қилиш керак. Бироқ мазкур масала бўйича ҳеч қандай йўриқнома мавжуд эмас.
Buxgalter.uz да батафсил ўқинг.
