Марказий банк бошқаруви 2022 йил 8 сентябрда асосий ставкани аввалги даражада сақлаб қолиш тўғрисида қарор қабул қилди.
Ички иқтисодий шароитлар. Рағбатлантирувчи фискал сиёсат, ташқи савдо операциялари ҳажмининг сезиларли ўсиши ва иқтисодиётга йўналтирилган кредит қўйилмалари ҳажмининг ортиб бориши фонида иқтисодий фаолликдаги барқарорлик сақланиб қолмоқда.
2022 йилнинг январь-август ойларида банклар томонидан ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 18 фоизга, хусусан, уй хўжаликларига 50 фоизга кўп кредитлар ажратилди.
Нафақа ва иш ҳақиларнинг оширилиши ҳамда трансчегарвий пул ўтказмалари ҳажмлари ўсиши, ўз навбатида, савдо ва пуллик хизмат кўрсатиш соҳасида пул тушумлари ҳажмини ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 1,3 баробарга ўсишига омил бўлди.
Ташқи иқтисодий шароитлардаги мавжуд ноаниқликлар мамлакатимиз иқтисодиётига ҳам ижобий, ҳам салбий таъсир кўрсатмоқда. Хусусан, глобал логистика хизматлари нархлари ошиши давом этаётган бўлса-да, асосий озиқ-овқат маҳсулотлари нархларининг ўсиши секинлашмоқда ва айрим турлари бўйича пасаймоқда.
Жорий йилнинг январь-август ойларида ташқи савдо операциялари бўйича экспорт тушумларида ҳам, импорт учун тўловларда ҳам ўсувчи тенденциялар кузатилди. Экспорт тушумлари ўтган йилнинг мос даврига нисбатан 37 фоизга, импорт тўловлари эса 27 фоизга ва трансчегаравий пул ўтказмалари ҳажми 2,1 баробарга ошди.
Инфляция ва инфляцион кутилмалар. Истеъмол бозорларида талаб ва таклифга таъсир кўрсатувчи ички ва ташқи иқтисодий омиллар ҳисобига нархларга бўлган босим юқорилигича қолмоқда. Август ойида йиллик инфляция суръати 12,3 фоизни ташкил этди.
Йиллик инфляция таркибида озиқ-овқат маҳсулотлари нархлари 16,3 фоизга ошган бўлса, ноозиқ-овқат товарлари ва хизматлар мос равишда 10,9 ва 7,1 фоизга қимматлашди.
Пул-кредит шароитлари. Жорий йилнинг июнь-июль ойларида асосий ставканинг 2 фоиз бандга пасайтирилиши ва йиллик инфляциянинг сезиларли ўзгаришсиз прогнозлар доирасида сақланиб қолаётганлиги ҳисобига иқтисодиётда “нисбатан қатъий” пул-кредит шароитлари юзага келмоқда.
Банклараро пул бозорида ўртача тортилган фоиз ставкалари августда 14,6 фоизгача пасайди ва UZONIA индекси кичик тебранишлар билан тўлиқ фоиз коридори доирасида шаклланди.
Асосий ставка пасайтирилиши таъсирида миллий валютадаги муддатли депозитлар бўйича ўртача тортилган фоиз ставкаларида ҳам бироз пасайиш кузатилиб, июль ойида жисмоний шахсларники бўйича 20,8 фоизга ва юридик шахсларники – 17,2 фоизга тенг бўлди.
Хатарлар ва ноаниқликлар. Ички иқтисодий шароитларда нархлар ва ялпи ички талабнинг шаклланиши билан боғлиқ бир қатор хатарлар сақланиб қолмоқда.
Ўтган йилларда амалга оширилган ва жорий йилда давом этаётган фискал рағбатлантиришларнинг ички нархларга оширувчи таъсирлари давом этмоқда. Хусусан, фундаментал омиллар ҳисобига базавий инфляция ўсувчи динамикани ҳосил қилиб, унинг умумий инфляциядаги ҳиссаси ошиб бормоқда.
Маҳсулотлар таклифи билан боғлиқ логистик муаммоларнинг сақланиб қолаётганлиги ва асосий импорт маҳсулотлари нархларини юқори шаклланаётганлиги (йилнинг қолган қисмида асосан ноозиқ-овқат товарлари бўйича) келгуси ойларда ҳам истеъмол бозорларидаги нархларга оширувчи таъсир кўрсатиши мумкин.
Шу билан биргаликда, куз ойларида иқтисодий фаолликни янада жонланиши ва қишлоқ хўжалиги соҳасида даромадларнинг мавсумий ошиши ички истеъмол бозорида йил сўнггигача қўшимча талабни шакллантириб боради. Куз-қиш мавсумида айрим ёқилғи-энергетика маҳсулотлари ва иситиш воситаларига бўлган талабнинг ортиши, ташиш ва етказиб бериш хизматлари нархларининг ўсиши бўйича ҳам хавотирларни юзага келтиради.
Асосий ставкани кўриб чиқиш бўйича Марказий банк бошқарувининг навбатдаги йиғилиши 2022 йил 20 октябрь кунига белгиланган.
